یاد گرفتن این‌که موتورهای جستجو دقیقاً چطور کار می‌کنند، همیشه یکی از جذاب‌ترین و در عین حال پیچیده‌ترین بخش‌های سئو بوده است. الگوریتم Navboost گوگل هم از همین جنس است؛ سیستمی که حالا با شهادت پاندا نایاک در دادگاه آنتی‌تراست و همچنین افشای مستندات داخلی گوگل مورد توجه قرار گرفته. Navboost به‌عنوان یکی از قوی‌ترین سیگنال‌های رتبه‌بندی گوگل، نقشی کلیدی در بهبود یا افت جایگاه سایت‌ها در نتایج جستجو دارد. اما این الگوریتم دقیقاً چطور کار می‌کند؟ چرا برای سئوکارها اهمیت دارد؟ و مهم‌تر از همه، چگونه می‌توانیم سایت‌مان را برای Navboost بهینه کنیم؟ در این مقاله، با استفاده از منابع معتبر و اطلاعاتی که از دادگاه، مستندات API و پتنت گوگل به‌دست آمده، به‌طور کامل الگوریتم Navboost را بررسی می‌کنیم.
الگوریتم Navboost گوگل چیست؟
الگوریتم Navboost یکی از قوی‌ترین سیگنال‌های رتبه‌بندی گوگل است. این سیگنال برای بهبود نتایج جستجو بر اساس تعاملات ناوبری (navigational interactions) کاربران استفاده می‌شود. همچنین به‌عنوان سیستمی شناخته می‌شود که از داده‌های کلیک ذخیره‌شده در صفحات نتایج جستجو (SERP) در طول ۱۳ ماه گذشته استفاده می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود نتایجی که نمایش داده می‌شوند، بیشترین ارتباط و دقت را داشته باشند. در ادامه تصویری از شهادت «پاندو نایاک» را مشاهده می‌کنید:
برای نمایش بهترین نتایج، Navboost فراتر از صرفاً داده‌های تعامل کاربران می‌رود. این سیستم می‌تواند مجموعه داده‌های مختلفی (که به آن‌ها »slices» گفته می‌شود) بر اساس عواملی مانند موقعیت مکانی کاربر ایجاد کند:
همچنین این سیستم، مجموعه‌داده‌هایی بر اساس نوع دستگاه مورد استفاده کاربران (موبایل یا دسکتاپ) ایجاد می‌کند:
از آن‌جایی که موقعیت مکانی در هر دو جستجوی موبایل و دسکتاپ اهمیت دارد، گوگل یک نسخه خاص از Navboost برای جستجوهای موبایلی دارد:
وقتی صحبت از فیلتر اولیه اسناد محلی به میان می‌آید، گوگل کسب‌وکارهای نزدیک را به کاربران نمایش می‌دهد تا بتوانند با نتایج تعامل برقرار کرده و داده‌های مربوط به Navboost را تولید کنند. همان‌طور که نایاک بیان کرده: «یادتان باشد، شما تنها زمانی داده الگوریتم Navboost را دریافت می‌کنید که اسناد در ابتدا بازیابی (retrieved) شده باشند.»
این بدان معناست که Navboost یک سیگنال رتبه‌بندی است که تنها پس از آنکه کاربران روی یک نتیجه کلیک کرده باشند، می‌تواند بر آن تأثیر بگذارد.
وظیفه اصلی Navboost این است که نتایج جستجو را از میان ده‌ها هزار سند، محدود کرده و به چند صد مورد کاهش دهد تا سیستم‌های یادگیری ماشین گوگل بتوانند آن‌ها را پردازش کنند. اما همان‌طور که نایاک گفته: «Navboost تنها عامل نیست، چون ممکن است اسناد زیادی وجود داشته باشند که هیچ کلیکی دریافت نکرده‌اند.»
می‌توان نتیجه گرفت که Navboost به گوگل کمک می‌کند تا بفهمد کاربران چه می‌خواهند و آیا نتایج جستجو توانسته‌اند نیاز آن‌ها را برآورده کنند یا نه.
دلیل اهمیت الگوریتم Navboost برای سئو به این دلیل است که نشان می‌دهد بهینه‌سازی بر اساس نیت کاربر از جستجو (Search Intent) چقدر ضروری است؛ چه در محتوا و چه در کل تجربه کاربری سایت.
الگوریتم Navboost چگونه بر سئو سایت اثر می‌گذارد؟
هدف این است که کاربر با صفحه شما تعامل برقرار کند و محتوای شما، پاسخ نهایی و کامل به جستجوی او باشد. اگر موفق شوید این هدف را محقق کنید، کاربر دیگر نیازی نخواهد داشت که دکمه بازگشت را بزند و سایت‌های دیگر را بررسی کند. این نشان می‌دهد که کاربر از آنچه ارائه داده‌اید راضی است.
الگوریتم Navboost با تکیه بر داده‌های رفتاری کاربران در نتایج جستجو (SERP)، تعیین می‌کند کدام صفحات شایسته رتبه بالاتر هستند. برخلاف برخی سیگنال‌های سنتی سئو که به ساختار فنی یا کیفیت محتوا وابسته‌اند، Navboost به این نگاه می‌کند که کاربران بعد از دیدن نتایج جستجو چه واکنشی نشان داده‌اند:
- کلیک‌های کاربران در نتایج جستجو
Navboost بررسی می‌کند که کدام لینک‌ها در نتایج جستجو بیشترین کلیک را از کاربران دریافت کرده‌اند. صفحاتی که نرخ کلیک بالایی دارند (CTR) و بیشتر توسط کاربران انتخاب می‌شوند، در طول زمان به‌عنوان نتایج مطلوب‌تر شناخته می‌شوند و ممکن است جایگاه بالاتری بگیرند.
- مدت زمان ماندن کاربر در صفحه (Dwell Time)
اگر کاربری روی صفحه‌ای کلیک کند و برای مدتی در آن بماند، این نشانه مثبتی است. Navboost این داده را ثبت می‌کند و اگر کاربران در آن صفحه نیازشان را برطرف کرده باشند، آن صفحه شانس بیشتری برای ماندن در رتبه‌های بالاتر خواهد داشت.
- عدم بازگشت کاربر به نتایج جستجو (Pogo-sticking)
اگر کاربر پس از ورود به سایت شما سریعاً به نتایج گوگل برگردد و روی لینک دیگری کلیک کند، این نشانه می‌تواند منفی باشد. Navboost این رفتار را به‌عنوان نشانه‌ای از عدم رضایت کاربر ثبت می‌کند.
- سفارشی‌سازی نتایج بر اساس دستگاه و موقعیت مکانی
Navboost داده‌ها را به‌صورت «اسلایس»هایی براساس دستگاه (موبایل/دسکتاپ) یا موقعیت جغرافیایی تقسیم می‌کند. یعنی اگر سایت شما در موبایل عملکرد ضعیفی دارد، احتمال دارد در نتایج موبایلی رتبه پایین‌تری بگیرد؛ حتی اگر در دسکتاپ رتبه خوبی داشته باشد.
به طور خلاصه، Navboost با تحلیل رفتار کاربران در سطح جزئی، به گوگل کمک می‌کند تشخیص دهد کدام صفحات واقعاً ارزشمند هستند. بنابراین بهبود تجربه کاربری، رفع نیاز کاربر و تولید محتوای متناسب با نیت جستجو، بیش از پیش در موفقیت سئوی سایت نقش دارند.
Navboost چگونه کار می کند؟
الگوریتم Navboost به‌صورت فعال از تعاملات کاربران در نتایج جستجو یاد می‌گیرد. این تعاملات شامل کلیک‌ها، اسکرول‌ها، جابه‌جایی موس روی المان‌ها، سوایپ‌کردن (در موبایل) و احتمالاً حتی تعاملات ظریف‌تر است. شواهد بیشتری نیز برای تأیید این فرضیه وجود دارد. برای مثال، احتمالاً با ارائه گوگل تحت عنوان Life of a Click آشنا شده‌اید که در جریان دادگاه DOJ علیه گوگل ارائه شد. این ارائه بار دیگر تأیید می‌کند که گوگل از چه نوع تعاملات کاربر استفاده می‌کند:
الگوریتم Navboost رفتار کاربران را مشاهده کرده و الگوهای تعامل کاربران را ثبت می‌کند. سپس از این داده‌ها برای بهینه‌سازی نتایج جستجو استفاده می‌شود. برای نمونه:
- شاخص مرتبط‌بودن: چند نفر روی یک صفحه خاص کلیک می‌کنند؟
- سطح تعامل: آیا کاربر مدت قابل‌توجهی در یک نتیجه باقی می‌ماند (که نشان‌دهنده درگیری او با محتواست)؟
- نیت جستجو: آیا کاربران پس از ورود به یک نتیجه خاص به صفحه نتایج بازمی‌گردند؟ این موضوع گاهی می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که آن صفحه نتوانسته نیاز کاربر را برآورده کند.
ترکیب این داده‌های جدید با اطلاعات جمع‌آوری‌شده در ۱۳ ماه گذشته، سرنخ‌های ارزشمندی درباره مفیدبودن، کاربردی‌بودن و مناسب‌بودن نتایج فراهم می‌کند. در نهایت، این روند به نتایجی پالایش‌شده‌تر در جستجو منجر می‌شود. الگوریتم Navboost با ارسال سیگنال رتبه‌بندی به گوگل، بر فهرست‌سازی نتایج جستجوی آینده تأثیر می‌گذارد. صفحاتی که دارای شاخص‌های مرتبط‌بودن بالا هستند، ممکن است بهبود رتبه بگیرند، در حالی که صفحاتی که نتوانسته‌اند رضایت کاربران را جلب کنند، ممکن است افت رتبه داشته باشند.
به‌نظر می‌رسد الگوریتم Navboost بر اساس پتنت گوگل در سال ۲۰۰۴ (با شماره US8595225B1) ساخته شده باشد. یکی از دلایل این موضوع، هم‌زمانی زمان انتشار این پتنت با راه‌اندازی Navboost در سال ۲۰۰۵ است؛ موضوعی که توسط Pandu Nayak نیز تأیید شده است.
دلیل دیگر آن است که این پتنت روشی را برای استفاده از تعاملات کاربران به‌منظور ارزیابی محبوبیت و مرتبط‌بودن یک صفحه برای یک موضوع خاص توصیف می‌کند. گرچه در آن مستقیماً به کلیک اشاره نشده؛ اما الگوی تعامل و پیمایش کاربران بررسی شده که ارتباط تنگاتنگی با کلیک دارد. در کل، این رویکرد نشان می‌دهد که نحوه استفاده الگوریتم Navboost از داده‌های رفتاری کاربران به این پتنت مرتبط است.
سیستم رتبه‌بندی Glue
علاوه بر Navboost، سیستم مرتبط دیگری به نام Glue نیز وجود دارد که نسخه‌ای از Navboost است اما برای ویژگی‌های SERP طراحی شده است.
در سند «ارائه پروفسور داگلاس وارد، ۱۵ نوامبر ۲۰۲۳» نوشته شده:
Edward Fox – کارشناس شاهد گوگل:
به زبان ساده، Glue انواع مختلف تعاملات کاربر (مانند کلیک، شناور کردن ماوس، اسکرول و سوایپ) را تجمیع می‌کند و آن‌ها را به یک معیار مشترک تبدیل می‌کند تا نتایج وب و ویژگی‌های SERP را با هم مقایسه کند. این فرآیند مشخص می‌کند که یک ویژگی جستجو باید نمایش داده شود یا نه، و در کجای صفحه ظاهر شود.
با در نظر گرفتن اطلاعات بالا، می‌توان گفت که Glue تمرکز ویژه‌ای بر سیگنال‌های مختلف تعامل کاربران دارد، از جمله کلیک، هاور، اسکرول و سوایپ، به‌ویژه در ویژگی‌های غیرکلاسیک SERP. می‌توان با اطمینان گفت که Glue از این تعاملات برای فهمیدن نوع محتوایی که بیشترین رضایت کاربران را دارد، استفاده می‌کند. مثلاً اگر کاربران هنگام جستجوی یک محصول بیشتر با shopping carousels تعامل داشته باشند، Glue احتمالاً این ویژگی را برای جستجوهای مشابه در اولویت قرار می‌دهد.
تفاوت Navboost و Glue چیست؟
Navboost بر نتایج جستجوی کلاسیک (همان لینک‌های آبی رنگ) تمرکز دارد.
Glue بر نحوه تعامل کاربران با ویژگی‌های ریچ SERP مانند چرخ فلک تصاویر (image carousels)، باکس نقشه (map boxes) و موارد مشابه تمرکز دارد.
وجه اشتراک Navboost و Glue
هدف مشترک هر دو سیستم، درک نیت و رفتار کاربران است. هرکدام از این سیستم‌ها از این دانش برای بهینه‌سازی و پالایش مستمر تجربه جستجو استفاده می‌کنند.
در طول جلسات دادرسی، Pandu Nayak همچنین توضیح داد که رتبه‌بندی گوگل در چند مرحله انجام می‌شود. در حالی که الگوریتم Navboost در مراحل اولیه، گزینه‌های نتایج وب را فیلتر می‌کند، Glue در مراحل بعدی وارد می‌شود و روی بقیه عناصر تمرکز دارد.
نحوه بهینه سازی سایت برای Navboost
با اطمینان می‌توان گفت که الگوریتم Navboost و Glue از سیگنال‌های تعامل کاربر استفاده می‌کنند و بر اساس تعاملات، مفیدترین محتوا و ویژگی‌های صفحه نتایج جستجو (SERP) را ارزیابی می‌کنند. به همین دلیل، بهینه‌سازی برای Navboost یعنی تولید محتوا مرتبط با جستجوهای کاربران، جذاب برای کلیک و آن‌قدر ارزشمند که کاربر پس از ورود به صفحه دوباره به نتایج جستجو برنگردد.
- برای کوئری‌های خاص‌تر بهینه‌سازی کنید
در بهینه‌سازی برای الگوریتم Navboost، از قدرت کوئری‌های خاص و طولانی غافل نشوید. این کلمات کلیدی چون سه کلمه یا بیشتر دارند، خاص‌تر و کم‌رقابت‌ترند. همچنین هدف جستجوی آن‌ها شفاف‌تر است و همین باعث می‌شود راحت‌تر بتوانید نیاز کاربر را تشخیص دهید و برآورده کنید. مثلاً به‌جای هدف‌گذاری روی «بهترین قهوه»، تمرکز روی عبارتی مثل «بهترین دانه قهوه ارگانیک کلمبیا برای خرید آنلاین» انتخاب هوشمندانه‌تری است.
برای تحلیل استراتژی رقبا در کوئری‌های هدف‌تان، از ابزار SERP Analyzer استفاده کنید.
این ابزار سئو ساختار، کیفیت، عنوان، توضیحات و محتوای صفحات رتبه‌دار را تحلیل می‌کند تا بتوانید برای عبور از آن‌ها برنامه‌ریزی کنید.
به امتیاز Page Quality دقت کنید که شامل کیفیت محتوا و معیارهای فنی است و می‌تواند معیار مناسبی برای بهینه‌سازی باشد.
در گام بعدی، از Content Editor استفاده کنید تا براساس عملکرد SERPها، برای مقاله‌های جدید خلاصه محتوا (SEO Brief) بنویسید یا محتواهای موجود را بررسی و برای بهبود آن‌ها پیشنهاد دریافت کنید.
به Content Score توجه ویژه داشته باشید و سعی کنید وارد «منطقه سبز» شوید.
این امتیاز نشان‌دهنده کیفیت و ارتباط محتواست و فاکتوری کلیدی برای گوگل است. این امتیاز را براساس ۱۰ نتیجه اول گوگل محاسبه می‌شود. محتوای مفید و ساختاریافته باعث بهبود نرخ کلیک (CTR)، کاهش نرخ پرش (Bounce Rate) و ارسال سیگنال مثبت به Navboost می‌شود.
- عنوان و توضیحات متا را بهینه کنید
بهینه‌سازی اسنیپت‌ها در نتایج جستجو یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای فعال‌کردن Navboost است. چون Navboost براساس تعامل کاربر با محتوای شما فعال می‌شود، جذاب‌بودن عنوان و توضیحات متا بسیار حیاتی است.
گرچه گوگل می‌تواند عنوان و توضیحات را بازنویسی کند؛ اما اگر نسخه شما بهینه باشد، احتمال نمایش همان نسخه توسط گوگل بیشتر است.
چند نکته کلیدی:
- برای جلوگیری از کوتاه‌شدن متادیتا، عنوان‌ها را زیر ۶۰ کاراکتر و توضیحات را زیر ۱۶۰ کاراکتر نگه دارید.
- از کلمه کلیدی اصلی در عنوان استفاده کنید و آن را تا جای ممکن به ابتدای عنوان نزدیک کنید.
- اگر در SERPها نرخ کلیک شما پایین‌تر از حد انتظار است، مخصوصاً در موقعیت‌های بالا، تمرکز خود را روی بهینه‌سازی عنوان و توضیحات همان صفحات بگذارید.
- از گزارش Insights > Low CTR top results برای شناسایی این صفحات استفاده کنید.
- اسنیپت‌های غنی (Rich Snippets) دریافت کنید
هر چه اسنیپت شما جذاب‌تر باشد، احتمال کلیک کاربر بیشتر است. مثلاً نمایش امتیاز ستاره‌ای، تصاویر، ویدیو یا لینک سازی داخلی باعث جلب توجه بیشتر در SERP می‌شود. برای کسب این مزایا، از داده‌های ساختاریافته (structured data markup) استفاده کنید.
- برای گرفتن Featured Snippets تلاش کنید
فیچر اسنیپت‌ها (Featured Snippets) پاسخ‌هایی هستند که در جایگاه صفر گوگل (position 0) در نتایج ظاهر می‌شوند. این بخش می‌تواند شامل پاراگراف، لیست، جدول یا کاروسل باشد و تاثیر زیادی در جذب کلیک و ترافیک دارد.
برای کسب Featured Snippets:
- از کلمات کلیدی طولانی با جستجوی بالا استفاده کنید.
- به پرسش‌هایی پاسخ دهید که پاسخ کوتاه و مشخص دارند.
- محتوا را با ساختار مناسب، عنوان‌بندی، لیست‌های شماره‌دار یا بولت‌دار و تصاویر باکیفیت تهیه کنید.
- مهم‌ترین اطلاعات را در ابتدای پاراگراف قرار دهید.
- آگاهی از برند را تقویت کنید
آگاهی از برند (Brand Awareness) نه‌تنها برای سئو بلکه برای موفقیت کلی کسب‌وکار اهمیت دارد. کاربران بیشتر روی برندهایی که می‌شناسند کلیک می‌کنند و این نرخ کلیک بالاتر سیگنال مثبتی برای رتبه‌بندی است.
چند روش برای تقویت برند:
- کانتنت مارکتینگ (Content Marketing): تولید محتوای آموزشی، وبلاگ، ویدیو، پادکست، مطالعات موردی و…
- بازاریابی شبکه‌های اجتماعی (Social Media): تعامل فعال با مخاطب و ساخت جامعه حول برند.
- روابط عمومی (PR): انتشار اخبار شرکت، نوشتن پست مهمان، شرکت در وبینار و ارائه تحلیل‌های تخصصی.
- اینفلوئنسر مارکتینگ: همکاری با اینفلوئنسرهای مرتبط برای افزایش اعتبار و دیده‌شدن.
- تقلب نکنید
از هرگونه تلاش برای دست‌کاری کلیک‌ها یا رتبه‌ها اجتناب کنید. ترفندهای کلیک‌بیت شاید موقتاً کلیک ایجاد کنند اما در بلندمدت نتیجه معکوس دارند. گوگل هوشمندتر از آن است که این روش‌ها را تشخیص ندهد. علاوه بر این، نرخ پرش بالا به‌دلیل ناهماهنگی محتوا با عنوان، سیگنال منفی برای گوگل است.
هدف نهایی گوگل ارائه بهترین تجربه به کاربران است. محتوایی بنویسید که برای انسان‌ها، توسط انسان‌ها نوشته شده باشد. با تمرکز روی کیفیت، رضایت و تجربه کاربر، موفقیت بلندمدت در سئو و Navboost حاصل می‌شود.
ترفندهای افزایش اثر navboost برای رپورتاژ آگهی
همان‌طور که گفتیم الگوریتم Navboost به‌شدت به تعامل کاربران با محتوای شما وابسته است؛ به همین دلیل، یک رپورتاژ آگهی خوب تنها به معنای انتشار یک مقاله در یک رسانه پربازدید نیست. بلکه باید محتوایی تولید کنید که مرتبط، قابل کلیک و تعاملی باشد تا بتواند به‌درستی در حافظه الگوریتم Navboost ثبت شود و جایگاه شما را در نتایج جستجو تقویت کند. در ادامه، چند ترفند مهم برای بهینه‌سازی رپورتاژ بر پایه Navboost آورده‌ایم:
- ارتباط معنایی محتوا (content relevance)
محتوای رپورتاژ باید با حوزه تخصصی رسانه و موضوع اصلی سایت شما هم‌راستا باشد. رعایت تناسب موضوعی باعث می‌شود مخاطب هدف، سریع‌تر با محتوا ارتباط برقرار کند و تعامل بهتری داشته باشد.
- انتخاب رسانه‌های فعال در حوزه شما
رسانه‌ای را انتخاب کنید که در حوزه کاری شما تولید محتوا می‌کند. این تطابق به افزایش نرخ کلیک و تعامل کاربران با رپورتاژ کمک می‌کند.. رعایت‌کردن relevance محتوایی کمک می‌کند پرسونای مخاطب سایت و کسب‌وکار خود را تارگت کرده و جذب سایت خود کنید.
- انتخاب رسانه‌های دارای رتبه در کلمات کلیدی شما
انتشار رپورتاژ در سایت‌هایی که در کلمات کلیدی هدف شما در بخش‌های «All» یا «News» گوگل رتبه دارند، می‌تواند شانس دیده‌شدن و کلیک‌گرفتن رپورتاژ را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
- انتخاب عنوان مناسب و تارگت کلمه کلیدی مناسب برای رپورتاژ
تیتر و کلیدواژه رپورتاژ باید طوری انتخاب شوند که بتوانند یکی از این سه مسیر را طی کنند:
-
- در گوگل رتبه بگیرند
- از لینک‌های داخلی سایت رسانه ترافیک جذب کنند
- یا به گوگل دیسکاور راه پیدا کنند.
- هدایت درست کاربر به تعامل با رپورتاژ آگهی
افزایش تعامل می‌تواند از طریق به‌کارگیری تکنیک‌های بازاریابی محتوایی و بهینه‌سازی نرخ تبدیل (CRO) انجام شود. هدف، نگه‌داشتن کاربر در صفحه و تشویق او به کلیک یا اسکرول بیشتر است.
- به‌روزرسانی رپورتاژ آگهی
یکی از مهم‌ترین ترفندها برای طبیعی جلوه‌دادن رپورتاژ در نظر الگوریتم Navboost، به‌روزرسانی آن پس از مدتی است. به‌روزرسانی رپورتاژ آگهی، سیگنال مثبتی به گوگل ارسال می‌کند که نشان‌دهنده زنده‌بودن و پویایی محتواست.
سخن پایانی
الگوریتم Navboost یکی از پیچیده‌ترین و در عین حال مؤثرترین سیگنال‌های رتبه‌بندی گوگل است که نقش آن در نمایش نتایج جستجو، به‌ویژه در تعامل با رفتار کاربران، روزبه‌روز پررنگ‌تر می‌شود. آشنایی با این الگوریتم و بهینه‌سازی سایت بر اساس معیارهای آن، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در افزایش نرخ کلیک، کاهش بانس ریت و در نهایت، بهبود جایگاه سایت در نتایج جستجو داشته باشد. اگرچه ممکن است این الگوریتم در ظاهر مانند بسیاری از الگوریتم‌های دیگر گوگل به‌نظر برسد، اما تمرکز ویژه آن بر داده‌های رفتاری کاربران، آن را به ابزاری منحصربه‌فرد برای ارزیابی «رضایت واقعی کاربران» تبدیل کرده است.
نکته: تاکنون هیچ مستند رسمی از سوی گوگل درباره الگوریتم Navboost منتشر نشده است. اطلاعات ارائه‌شده در این مقاله، عمدتاً از شهادت پاندا نایاک در دادگاه آنتی‌تراست آمریکا در سال ۲۰۲۳، مستندات داخلی گوگل، فایل‌های API و پتنت ثبت‌شده در سال ۲۰۰۴ (شماره US8595225B1) استخراج شده‌اند.
