حدود ۲۰ سال قبل یک سریال طنز به نام «بدون شرح» از تلویزیون ایران پخش می‌شد. داستان این مجموعه درباره یک نشریه زرد بود. اهالی نشریه «شهر قشنگ» در این سریال به فکر تدابیری برای نجات دادن کسب‌و‌کار خود از ورشکستگی بودند و در همین راستا لحظات خنده‌داری را برای مخاطبان می‌آفریدند! شاید شما هم بخش‌های معروفی از دیالوگ‌های این سریال با نقش‌آفرینی زنده‌یاد فتحعلی اویسی و یا امیر جعفری را دیده باشید. اخبار و محتوای زرد اما تاریخچه‌ای بسیار طولانی‌تر دارند.
از ابتدای تاریخ چاپ مطبوعات ما همواره با نشریات و اخبار زرد برخورد می‌کنیم. در همین ایران خودمان نشریات زرد بسیاری از سالیان دور چاپ می‌شدند که مخاطبان فراوانی هم داشتند. امروزه با پیشرفت وسایل ارتباط جمعی و زیاد شدن استفاده از گوشی‌های هوشمند، باید بیش از گذشته از اخبار و محتوای زرد آنلاین صحبت کنیم. پس این نوع از خبرها و محتواها تاریخچه‌ای طولانی و مخاطبان گسترده‌ای دارد. اما آیا می‌توانیم درباره ارتباط آن با مقولات بازاریابی نیز سخن بگوییم؟ اخبار زرد اساسا به چه محتوایی گفته میشود و آیا اصلا قابل تشخیص هستند؟ با ما در این نوشته همراه باشید تا تمامی جوانب این موضوع را بررسی کنیم! در انتهای متن شما با عینک جدیدی به محتواهای پیرامون خود خواهید نگریست!
محتوای زرد چیست؟
بیایید در ابتدا تعریفی از این محتوا ارائه کنیم. اخبار زرد معمولا به داستان‌های هیجان‌انگیز و اغراق‌شده و به همراه سوگیری اشاره می‌کند که نویسندگان آن را به عنوان حقیقت عینی به مخاطب غالب می‌کند! در حالی‌که معمولا آن‌چه که به عنوان اخبار زرد تولید میشود با واقعیت فاصله زیادی دارد.
نخستین بار روزنامه‌نگاران در اواخر قرن نوزدهم از این اصطلاح استفاده کردند. هدف آن‌ها تحقیر شگردهای نامتعارف رقبای مطبوعاتی‌شان بود. بد نیست بدانید که مفهوم «زرد» از ابتدای ورودش به عرصه مطبوعات و تولید محتوا همواره به نحوی تحقیرآمیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هم‌چنین این محتواها خیلی از اوقات حول زندگی سلبریتی‌ها و حواشی و جنجال‌های ایجادشده در حوزه‌هایی تولید میشود که برای مخاطبان جذاب‌تر به نظر برسد!
زردنویسی یعنی چه؟
هدف اصلی از زردنویسی افزایش فالوور در شبکه‌های اجتماعی برای کسب درآمد بیشتر است! تولیدکنندگان این محتواها معمولا برای رسیدن به مقصود خود سراغ جنجال‌ها می‌روند و آن‌ها را به نحوی روایت می‌کنند که احساسات شدید مخاطب را درگیر کند!بخش زیادی از اخبار زرد پیرامون تابوهای اجتماعی شکل می‌گیرد. مثلا به این تیتر نگاه کنید: «عکس بازیگر سریال شهرزاد در کنار استخر لو رفت»
ممکن است بخشی از مخاطبان با مشاهده این تیتر بر روی آن کلیک کنند و فریب تیتر زرد آن را بخورند! و بعد با کلیک روی این عنوان عکس یکی از بازیگران مرد این مجموعه را با کت و شلوار کاملا پوشیده (!) در کنار یک استخر مشاهده کنند! زردنویسی به معنای تولید چنین محتوایی است!
هم‌چنین بخش زیادی از محتوای زرد را داستان‌پردازی‌های پرسوز و گداز تشکیل می‌دهد! این داستان‌های زرد معمولا بخش‌های اغراق‌شده و ساختگی از زندگی خصوصی افراد مشهور را شامل میشود و عناوینی تحریک‌کننده دارد مانند: «پای صحبت همسر مربی استقلال: فرهاد مجیدی بعضی از شب‌ها اصلا به خانه نمی‌آید!»
انواع محتوای زرد
هر بار که یوتیوب یا اینستاگرام را باز می‌کنیم با تعداد زیادی از محتواهای تصویری مواجه می‌شویم که معمولا با تیترهای درشتی به مسائل جنجالی و حاشیه‌ای می‌پردازند. در گذشته و در دوران تسلط رسانه‌های چاپی بخش اعظم محتوای زرد به کمک متن به مخاطب متنقل می‌شد.
امروزه و با گسترش جنبه‌های مختلف محتوای دیجیتال، صاحبان رسانه‌ها برای جذب مخاطب از انواع مختلفی از اخبار زرد استفاده می‌کنند. این محتواها می‌توانند شامل ویدئوهای تحلیلی (!) درباره مسائل جنجالی، فایل‌های صوتی، تصاویر لورفته از افراد مشهور و یا ترکیبی از این محتواها با متن باشند.
نوع این محتواها را امکانات و اهداف شما تعیین می‌کند. بسیاری از محققان بازار دیجیتال معتقدند که تاثیرگذاری بصری تاثیر مضاعفی در کنار متن در مخاطب ایجاد می‌کند. چرا که مخاطبان برای مصرف آن نیاز به تلاش کم‌تری دارند!
خبر زرد چیست و به چه چیزی می‌پردازد؟
خبررسانی یک حرفه و دانش رسمی و محترم است! رسانه‌های جریان اصلی معمولا بر سر میزان حرفه‌ای بودن و اعتبار با یکدیگر رقابت می‌کنند. هر رسانه‌ای تلاش می‌کند اخبار معتبرتری را به نحوی حرفه‌ای‌تر به مخاطب ارائه دهد. اما تولیدکنندگان خبر زرد زیاد در قید و بند این مسائل نیستند!
آن‌ها در کمین اطلاعات حاشیه‌ای و جنجالی می‌نشینند و بدون اعتبارسنجی حرفه‌ای بسیاری از این موضوعات را منتشر می‌کنند! به تیترهایی مانند این نگاه کنید: «پزشکان می‌گویند که شاید ادل-خواننده انگلیسی- سه‌قلو بزاید!» در حالی‌که آن خواننده بیچاره نهایتا قرار است یک فرزند به دنیا بیاورد! خبر زرد اما بر جنبه‌های دیگری تاکید دارد تا صحت و اعتبار!
رسانه زرد چیست و چگونه کار می‌کند؟
همان‌طور که از نام آن برمی‌آید، رسانه زرد رسانه‌ایست که خبر زرد منتشر می‌کند! این رسانه‌ها معمولا روی حاشیه‌ها دست می‌گذارند! گاه حتی اقدام به حاشیه‌سازی یا جنجال‌آفرینی می‌کنند! البته که کار اخلاقی و صحیحی نیست اما چه میشود کرد؟ این حاشیه‌ها همواره بخشی از زندگی افراد مشهور را تشکیل می‌داده‌اند.
هدف از رسانه زرد اینست که حتی با انتشار اخبار سوگیرانه یا شایعه، بتواند به فروش بالاتری دست پیدا کند. این رسانه‌ها گاهی تا به آن‌جا پیش می‌رود که می‌توانند برای افراد مشهور مشکلات و بحران‌هایی ایجاد کنند! اگر این مشکلات کوچک و پیش‌پاافتاده باشند شاید عیب چندانی نداشته باشد، اما حتی دیده شده است که اخبار زرد می‌تواند منجر به خودکشی یک فرد مشهور شود.
تیتر زرد چیست و چند نمونه از آن
تیتر هر مطلب مانند ظاهر یک اتوموبیل اولین موضوعی است که بیننده را متوجه خود می‌کند! تجربه نشان می‌دهد که بسیاری از افراد به همین ظاهر اکتفا می‌کنند و اگر محتوای زرد بتواند از یک تیتر جذاب و هیجان‌انگیز بهره ببرد می‌تواند در همین مرحله مخاطب را به سمت خود سرازیر کند! تیتر زرد باید کوتاه اما بسیار تحریک‌کننده باشد! و در بسیاری از اوقات به مخاطب وعده بدهد که قرار است به اطلاعات خصوصی، حاشیه‌ای یا جنجالی در متن محتوای زرد دست پیدا کند! برای مثال به این تیتر نگاه کنید: «پیدا شدن موش در کمپ تیم‌های ملی!» این نمونه‌ای از یک تیتر زرد است!
تبلیغات زرد چیست؟
این روز‌ها همه به دنبال راه‌هایی برای بهینه‌سازی تبلیغات خود هستند، شما چطور؟! مقصود از تبلیغات زرد معمولا آنست که شما به کمک تولید یک محتوای خاص بتوانید از درآمد تبلیغات استفاده کنید. بگذارید یکی از ساده‌ترین نمونه‌های آن را با شما در میان بگذاریم!
فرض کنید که شخصی درباره آخرین اخبار زندگی خصوصی ستاره‌های سینما در ایران و جهان اخبار زرد تولید می‌کند و آن را روی یوتیوب قرار می‌دهد. می‌دانیم که یوتیوب به ازای تعداد کلیک و دفعات مشاهده، مبالغی را به تولیدکننده ویدئو می‌پردازد. هم‌چنین شخص تولیدکننده در صورت افزایش تعداد مخاطبان خود و جا افتادن در بازار، محتوای زرد می‌تواند روی ویدئوی خود تبلیغات مورد نظرش را قرار بدهد. این یکی از مرسوم‌ترین و ساده‌ترین روش‌های استفاده از تبلیغات زرد است.
هم‌چنین پست‌های زرد که به کمک تیتر زرد مخاطب را به سوی خود روانه می‌کنند هم می‌توانند حاوی تبلیغات باشند. کافیست شما یک تیتر جنجالی و زرد ببینید و روی آن کلیک کنید. معمولا صفحه‌ای که باز میشود حاوی تبلیغات زیادی است!
تولید محتوای زرد چگونه صورت می‌گیرد؟
برای تولید این محتوا باید همواره به سراغ حاشیه‌ها و جنجال‌هایی بروید که برای مخاطبان جذاب هستند! بسیاری از فعالان این حوزه درباره اعتبارسنجی اخبار زمان زیادی صرف نمی‌کنند! اخبار زرد می‌تواند حتی حاوی شایعه باشد!
فرض کنید دو تیم فوتبال در یک استان با یکدیگر بازی کرده‌اند و در حین این بازی مابین طرفداران آن‌ها درگیری‌هایی به وجود آمده است. اگر می‌خواهید از این موضوع محتوای مورد نظرتان را تولید کنید باید انقدر به حاشیه‌های درگیری طرفداران دو طرف با یکدیگر بپردازید که عملا اصل موضوع به حاشیه برود! می‌توانید مکررا حاشیه‌هایی برای حاشیه‌های موجود تولید کنید! تولید این اخبار معمولا به این شکل صورت می‌گیرد.
تاثیر محتوای زرد در جذب مخاطب
اول از همه یک نکته تاریخی به شما بگوییم: این محتوا در طول جنگ اسپانیا و آمریکا در اواخر قرن نوزدهم، کمک بسیاری به اهداف جنگی آمریکا کرد! پس اخبار زرد سال‌هاست که تاثیر فراوانی در جذب مخاطبان داشته است. خبر زرد اساسا همواره به گونه‌ای تولید میشود که بتواند مخاطبان بسیاری را جذب کند. آیا برایتان سوآل نشده است که این اخبار چگونه می‌تواند تا این اندازه مخاطبان را تحت تاثیر قرار بدهد؟ جواب این پرسش را بیشتر باید از زبان روانشناسان اجتماعی و جامعه‌شناسان بشنوید!
تغییر شیوه زندگی و ذهنیت افراد و هم‌چنین مکانیزم برانگیخته شدن احساسات در دنیای امروز کلید درک دلیل تاثیرگذاری محتوای مورد بحث ما است. مخاطبان به این دلیل به اخبار زرد جذب می‌شوند که نوعی فرهنگ هیجان‌گرایی بر احساسات افراد غالب شده است. هر چیزی بتواند هیجان لحظه‌ای افراد را بیشینه کند یا از طریق پرداختن به جنجال‌ها و تابوهای اجتماعی فرد را سر شوق بیاورد، بلافاصله موجب برانگیختگی او میشود. گوشی‌های تلفن همراه امروزه این روند را هرچه کوتاه‌تر ساخته‌اند. بخش زیادی از اوقات فراغت افراد صرف همین مسائل میشود!
نحوه تشخیص محتوای زرد
تا این‌جای کار با ذکر چندین مثال از اصلی‌ترین روش‌های تولید این محتواها پرده برداشته‌ایم! هر گاه به محتوایی برخورد کردید که با اغراق بر یک موضوع حاشیه‌ای و حاد تولید شده است، احتمالا با یک اخبار زرد طرف شده‌اید. بسیاری از اوقات این اغراق از طریق درج فونت‌های درشت بر عنوان ویدئوها و پست‌ها مشخص میشود. می‌توانید برای آزمون و خطا امتحان کنید.
به سراغ پیشنهادهای یوتیوب و اینستاگرام خود بروید! و ببینید که اخبار زرد عجب دنیای گسترده و پرمخاطبی دارد! شاید پیش از این خودتان هم نمی‌دانستید که تا چه اندازه در معرض خبرهای زرد قرار داشته‌اید! اکنون ما به شما معیارها و مثال‌هایی برای شناخت این موضوع ارائه کرده‌ایم!
سخن پایانی
ما در این مطلب به شما مباحثی درباره چیستی محتوای زرد و چگونگی تولید آن ارائه کردیم. به شما گفتیم که چگونه پرداختن به جنجال‌ها و مسائل ممنوع اجتماعی می‌تواند مخاطبان بسیاری را جذب رسانه شما کند و این روش چه تاریخ دور و درازی هم در پشت سر دارد! شما می‌توانید در فضای رسانه‌های اجتماعی انواع مختلف اخبار زرد را مشاهده کنید! این محتواها می‌توانند بصری، صوتی یا متنی باشند. اما آیا استفاده از این خبرها صحیح است یا بهتر است از آن دوری کنیم؟
با توجه به امکانات و اهداف رسانه‌ای که در اختیار دارید، پاسخ این سوآل می‌تواند مثبت یا منفی باشد. اما هرگز این را فراموش نکنید که پرداختن به این نوع از محتواها می‌تواند همواره شما را در لبه تیغ قرار دهد. بسیاری از اوقات در معرض شکایت افراد مشهور قرار خواهید گرفت! ممکن است محتواهایی تولید کنید که به مذاق عامه مردم خوش نیاید و باعث نفرت عمومی شود و یا از همه بدتر ممکن است با انتشارات شایعات یا پرداختن به حاشیه‌ها حتی منجر به خودکشی یک فرد مشهور شوید.
مهم‌ترین نکته در تولید محتوای زرد را پایبندی شما به اصول حرفه‌ای و اهداف رسانه‌ای شما تعیین می‌کند. اخبار زرد نیز از طیف گسترده‌ای برخوردار است. اگر اعتبار و مرجعیت حرفه‌ای رسانه برای شما مهم است هرگز به سراغ محتوای زرد نروید. اگر در زمینه دیگری فعال هستید و می‌خواهید از این طریق کسب درآمد کنید نیز توصیه ما به شما اینست که هرگز اصول اخلاق حرفه‌ای را زیر پا نگذارید.
محتوای زرد به هر خبر جنجالی پیرامون و در حواشی سوژههای پرطرفدار اجتماعی، هنری، ورزشی، سیاسی و… گفته میشود.
محتواهای زرد به اخبارهای جنجالی پیرامون موضوعات اجتماعی، هنری، ورزشی و… گفته میشود که با برانگیختن هیجان و احساسات مخاطب، به دنبال جذب کاربر و خواننده بیشتر هستند.
استفاده از محتوای زرد برای افزایش بازدید و افزایش فالوور یکی از گزینه‌ها وسوسه‌بر‌انگیز است. چرا که تیترهای زرد هیجانی و اغراق‌شده و حتی دارای ابهام با استقبال کاربران شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو میشود.
